Darmkanker en vroege opsporing: dit moet je weten

Darmkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker in Nederland. Jaarlijks krijgen meer dan 13.000 mensen de diagnose. Gelukkig is darmkanker goed te behandelen als het in een vroeg stadium wordt ontdekt. Daarom is het belangrijk om bewust te zijn van de signalen én de mogelijkheden voor vroege opsporing.

Wat is darmkanker?

Darmkanker ontstaat meestal in de dikke darm of de endeldarm. In veel gevallen begint het met goedaardige poliepen (kleine gezwellen in de darmwand) die langzaam kunnen uitgroeien tot kanker. Niet alle poliepen worden kwaadaardig, maar het is wel belangrijk om ze in de gaten te houden.

Wie loopt risico op darmkanker?

Iedereen kan darmkanker krijgen, maar het risico neemt toe naarmate je ouder wordt. De meeste mensen die darmkanker krijgen zijn 50 jaar of ouder. Andere risicofactoren zijn:

• Erfelijkheid (bijvoorbeeld familiaire belasting)

• Een ongezonde leefstijl (weinig vezels, veel rood of bewerkt vlees)

• Roken en overmatig alcoholgebruik

• Overgewicht

• Chronische darmontstekingen (zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn)

Welke klachten kunnen wijzen op darmkanker?

In een vroeg stadium geeft darmkanker vaak weinig tot geen klachten. Naarmate de ziekte zich ontwikkelt, kunnen de volgende symptomen optreden:

• Bloed in de ontlasting

• Veranderingen in het ontlastingspatroon (bijv. afwisselend diarree en verstopping)

• Aanhoudende buikpijn of een opgeblazen gevoel

• Onverklaarbaar gewichtsverlies

• Vermoeidheid door bloedarmoede

Let op: deze klachten kunnen ook andere oorzaken hebben, maar het is belangrijk om ze altijd serieus te nemen.

Hoe wordt darmkanker opgespoord?

Er zijn verschillende manieren om darmkanker vroegtijdig op te sporen:

1. Bevolkingsonderzoek

In Nederland ontvangen mensen tussen de 55 en 75 jaar elke twee jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek. Hierbij wordt een klein beetje ontlasting onderzocht op de aanwezigheid van bloed. Dit kan een vroeg signaal zijn van poliepen of darmkanker.

2. iFOBT (immunologische fecaal occult bloedtest)

Dit is een laboratoriumtest die onzichtbare sporen van bloed in de ontlasting kan aantonen. De test is eenvoudig zelf af te nemen en wordt vaak ingezet als eerste stap bij klachten of preventieve screening. Te bestellen bij Zelftestlab darmkanker screeningtest 

3. Darmonderzoek bij de huisarts of specialist

Als er bloed wordt gevonden in de ontlasting of bij aanhoudende klachten, kan een arts aanvullend onderzoek adviseren. Denk aan een colonoscopie, waarbij de arts met een camera de binnenkant van de dikke darm bekijkt.

Waarom is vroegtijdige opsporing zo belangrijk?

Hoe eerder darmkanker wordt ontdekt, hoe groter de kans op genezing. In een vroeg stadium is de ziekte vaak nog beperkt tot de darmwand en kan deze operatief worden verwijderd, soms zonder aanvullende behandeling. Bij late ontdekking kan de kanker zich al hebben verspreid, wat de behandelmogelijkheden beperkt.

Wat kun je zelf doen?

• Let op je voeding: eet vezelrijk, beperk rood en bewerkt vlees

• Beweeg regelmatig en blijf op een gezond gewicht

• Rook niet en drink met mate

• Doe mee aan het bevolkingsonderzoek als je hiervoor een uitnodiging ontvangt. Val je buiten deze doelgroep? Dan kun je ook zelf preventief een darmkanker test doen.

• Neem bij aanhoudende klachten altijd contact op met je huisarts

Kortom: darmkanker is een ernstige ziekte, maar met de juiste informatie en regelmatige controle kan het vroeg worden opgespoord – en dat maakt een groot verschil.